ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများသည် နိုင်ငံရေးအခြေအနေနှင့် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှုအပေါ်တွင် အဓိကအမှီပြုသော်လည်း တရုတ်နယ်စပ်ရှိ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များသည် တရုတ်အစိုးရ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိရာ ဖိအားပေးပါက နယ်စပ်ဂိတ်များ ပွင့်ကောင်းပွင်နိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။..
မြန်မာနှင့် တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးကို ယခုထက်အရှိန်မြှင့်မည်ဖြစ်ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာဘီလျံချီ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည့် တရုတ်၏လျှပ်စစ်၊ ရေနံနှင့် ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်း၊ အခြေခံအဆောက်အဦ စီမံကိန်းများကို ဆက်လက်အကောင်အထည်ဖော်မည်ဟု စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောဆိုလိုက်သည်။
ရှန်ဟိုင်းပူပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့၊ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်နေသည့် စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ယမန်နေ့ (ဩဂုတ်လ၊ ၃၁ရက်နေ့၊)က တီယန်ကျင်းမြို့တွင် ပြုလုပ်သည့် မြန်မာ-တရုတ် စီးပွားရေးမြှင့်တင်မှုဆွေးနွေးပွဲတွင် တရုတ်လုပ်ငန်းရှင်များနှင့်တွေ့ဆုံစဉ် အထက်ပါအတိုင်း ပြောဆိုခဲ့သည်ဟု ယနေ့ထုတ် နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာများတွင် ဖော်ပြထားသည်။
တရုတ်နယ်စပ်ရှိ တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းတပ်များ၏ နာမည်ကျော် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးနှင့် ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများကြောင့် မိုင်ပေါင်း ၁,၃၀၀ ကျော် နယ်နိမိတ် ထိစပ်နေသည့် မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်ရှိ နယ်စပ်ဂိတ်များကို စစ်ကောင်စီက ဆုံးရှုံးသွားခဲ့သည်။
နယ်စပ်ဂိတ်များကို တော်လှန်ရေးတပ်များက ထိန်းချုပ်ပြီးနောက် စစ်အုပ်စု၏ ကြီးကြပ်မှု လိုင်စင်ဖြင့် နှစ်ဖက်ကုန်သွယ်မှု ရပ်ဆိုင်သွားရာ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ဂိတ်များပြန်ဖွင့်၍ ကုန်သွယ်မှုပြန်စတင်နိုင်ရေး တရုတ်ဘက်က ဝိုင်းဝန်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် စစ်ခေါင်းဆောင်က ပြောဆိုခဲ့သည်။
နယ်စပ်ဒေသတွင် မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ပြည်နယ်၏ စီပွားရေးအပေါ်ရိုက်ခတ်မှုရှိနေပြီး နယ်စပ်ဂိတ်များ ပြန်ဖွင့်နိုင်မည်ဆိုပါက ကုန်စည်စီးဆင်းမှု တိုးတက်လာမည့်အပြင် နိုင်ငံအရှေ့မြောက်ဒေသ၊ ယူနန်၊ စီချွမ်၊ ချုံချင့်၊ ကွမ်ရှီး၊ နန်နင်းမြို့အထိ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်း ချဲ့ထွင်နိုင်မည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု စီမံကိန်းများဖြစ်သည့် မြစ်ဆုံရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်း၊ ကျောက်ဖြူ ရေနက်ဆိပ်ကမ်း၊ ရေနံနှင့်ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းတို့ကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေပြီး မူဆယ်-မန္တလေးနှင့် မန္တလေး- ကျောက်ဖြူရထားလမ်း စီမံကိန်းကို အကောင်အထည်ဖော်နေကြောင်း မင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။
အကောင်အထည်ဖော်မည့် မီးရထားလမ်းစီမံကိန်းသည် တရုတ်အတွက် အန္ဒိယသမုဒ္ဒရာထွက်ပေါက်ရစေမည့် ကျောက်ဖြူ-ကူမင်း မီးရထားလမ်းစီမံကိန်း အစိတ်အပိုင်းဖြစ်ပြီး ထိုစီမံကိန်းအောင်မြင်လျှင် ရုရှားနှင့် ကုန်သွယ်နိုင်မည့် အလားအလာများလည်း ရှိနိုင်ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။
ရည်မှန်းချက်ကြီးမားသည့် တရုတ်၏ ရပ်ဝန်းနှင့် ပိုးလမ်းမစီမံကိန်းတွင် မြန်မာက ပူးပေါင်းနေသည်ဟု စစ်ခေါင်းဆောင်က ဆိုသည်။
ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများသည် နိုင်ငံရေးအခြေအနေနှင့် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှုအပေါ်တွင် အဓိကအမှီပြုသော်လည်း တရုတ်နယ်စပ်ရှိ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များသည် တရုတ်အစိုးရ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိရာ ဖိအားပေးပါက နယ်စပ်ဂိတ်များ ပွင့်ကောင်းပွင်နိုင်ကြောင်း အမည်မဖော်လိုသည့် စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ အမျိုးသားက Myanmar Now ကို ပြောသည်။
မြစ်ဆုံလျှပ်စီမံကိန်းနှင့် အခြားအခြေခံအဆောက်အဦ စီမံကိန်းမျာမှာမူ နယ်မြေတည်ငြိမ်မှုရှိမှသာ ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဟု ၎င်းကဆိုသည်။
“မြစ်ဆုံစီမံကိန်းက တစ်ခုတည်းမဟုတ်ဘူးလေ။ အများကြီးလုပ်ရမယ်။ သူတို့ ဆည်တွေက တော်တော်များများ လုပ်ရမှာ။ ဆည်အကြီးကြီး တစ်ခုတည်းမဟုတ်ဘူး။ ဆည်တွေအများကြီးပဲ အဆင့်လိုက်အဆင့်လိုက် လုပ်ရမယ်။ အဲ့ဒါတွေအတွက် အဲ့ဒီဒေသတွေ ငြိမ်းချမ်းမှပဲ လုပ်လို့ရမယ်။ အဲဒီဒေသ ငြိမ်းချမ်းဖို့ဆိုတာ KIA ရဲ့ ပါဝင်ပတ်သက်မှု အများကြီးရှိတဲ့အတွက် တော်ရုံ လေးငါးဆယ်နှစ်အတွင်း လုပ်ဖို့ သိပ်မလွယ်လောက်သေးဘူ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
အဆိုပါ စီမံကိန်းသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်ခြင်း ဂေဟစနစ်များ ပျက်စီးနိုင်ခြင်းကြောင့် နိုင်ငံအနှံ့ကန့်ကွက်မှုများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၁၀ ခုနှစ်အတွင်း သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်က ထိုစီမံကိန်း ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် ဆိုင်းငံ့ထားခဲ့သည်။
လတ်တလောတွင် မြစ်ဆုံစီမံကိန်းရှိရာ ကချင်ပြည်နယ်အတွင်း စစ်ကော်မရှင်တပ်နှင့် တော်လှန်ရေး ပူးပေါင်းတပ်များကြား တိုက်ပွဲများ ဆက်လက်ပြင်းထန်နေဆဲဖြစ်ပြီး စစ်ကော်မရှင်နှင့် ၎င်း၏ ဩဇာခံ ပြည်သူ့စစ်များသည် မြို့နယ်အများအပြားကို လက်လွှတ်ထားရသည်။
ကျောက်ဖြူရေနက်ဆိပ်ကမ်း၊ ထိုဆိပ်ကမ်းနှင့် ချိတ်ဆက်နိုင်သည့် မန္တလေး-ကျောက်ဖြူရထားလမ်း စီမံကိန်းတို့သည်ရခိုင်ပြည်နယ်ကို အဓိကထိန်းချုပ်ထားသည့် အာရက္ခတပ်တော်(AA) ၏ ခွင့်ပြချက် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။
အကြောင်းအရင်းမှာ စစ်ကော်မရှင်သည် ကျောက်ဖြူရေနက်ဆိပ်ကမ်းရှိရာ ကျောက်ဖြူ၊ စစ်တွေနှင့် မာန်အောင်မြို့နယ်တို့ကို ထိန်းချုပ်ထားနိုင်သော်လည်း အခြားမြို့နယ်များကို လက်လွှတ်ထားရသည်။
AA ကို ပြန်လည်တိုက်ခိုက်၍ နယ်မြေများပြန်သိမ်းရန် စစ်ကော်မရှင်အတွက် မလွယ်နိုင်ခြင်းကြောင့် တရုတ်ကို အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာထွက်ပေါက် ပေးမည်ဟု မက်လုံးပေးကာ ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်ဇုန်အတွင်းသို့ တရုတ်ကို ခေါ်သွင်းသည့် သဘောဖြစ်နေကြောင်း ၎င်းကပြောသည်။ …
“အိန္ဒိယပင်လယ်ထွက်ပေါက်ရှိတယ်။ အဲ့ဒါကို ကျွန်တော်တို့ပေးမယ်ဆိုပြီးတော့ သူတို့ကသွားပြီး လောကွတ် လုပ်လိုက်တာပေါ့။ အဲဒီလိုလုပ်လိုက်ပေမယ့် တကယ်တမ်း ထိန်းချုပ်နိုင်လားဆိုတော့ မထိန်းချုပ်နိုင်ဘူး။ တရုတ်ကို လာတိုက်ခိုင်းတဲ့သဘောပဲပေါ့။ တရုတ်ကို မြေကြီးရောင်းစားတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် အဲ့ဒါမျိုးကလည်း တရုတ်က စဉ်းစားမှာပေါ့” ဟု သူက ပြောသည်။
စစ်ကော်မရှင်သည် ထိုအခြေအနေတွက် ပုဂ္ဂလိလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများ ခွင့်ပြုရန် စီစဉ်မှုများရှိနေသည်။
မြန်မာတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသော နိုင်ငံပေါင်း ၅၃ နိုင်ငံအနက် တရုတ်နိုင်ငံသည် နံပါတ် နှစ် နေရာတွင်ရှိပြီး နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးသည် ၂၀၂၃-၂၄ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ရှစ် ဘီလျံကျော်ရှိပြီး ၂၀၂၄-၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ၇ ဒသမ ၇ ဘီလျံသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။
စစ်ကော်မရှင်ကို တိုက်ခိုက်နေသည် တိုင်ရင်းသားလက်နက်ကိုင်များကို တရုတ်အစိုးရက ဆက်တိုက်ဖိအား ပေးနေပြီး အထူးသဖြင့် ၎င်းတို့ဩဇာလွှမ်းမိုးသည့် ကိုးကန့်တပ်(MNDAA) ကို ထိန်းချုပ်မြို့များပြန်ပေးအပ်ရန်၊ အင်အားကြီး လက်နက်ကိုင်တပ်ဖြစ်သည့် “ ဝ ” တပ်ဖွဲ့ (UWSA) ကိုလည်း တော်လှန်ရေးတပ်များထံ လက်နက်၊ ငွေးကြေးများ မထောက်ပံ့ရန် ကြိုးကိုင်နေသည်ဟု လေ့လာသူများက ဆိုသည်။